BS PHAN QUỐC BẢO (Cơ sở 2 BV ĐH Y dược TP.HCM) Ráy tai được chính thức biết đến như một chất sáp do ống tai ngoài tiết ra để đảm trách nhiệm vụ bắt giữ bụi bặm, vi khuẩn, thậm chí là các côn trùng nhỏ... khi chúng xâm nhập vào trong ống tai. Sau đó, qua cử động khi nhai của xương hàm dưới thì các lông trong ống tai sẽ chuyển động nhẹ nhàng theo hướng từ trong ra ngoài và đẩy khối sáp này ra ngoài gần lỗ tai. Tại đây, dưới tác động của không khí, ráy tai bị khô đi, bong ra khỏi tai và rơi ra ngoài mà không cần chúng ta tác động đến. Như vậy, bình thường chúng ta không nên ngoáy tai hằng ngày vì sẽ làm mất đi một yếu tố bảo vệ tự nhiên cho tai khỏi bụi bặm và nhiễm trùng. Có chuyên gia khuyên bình thường chỉ nên ngoáy tai nhẹ nhàng tối đa 2-3 lần mỗi tháng. Thế nhưng, quá trình trên đôi khi không diễn tiến êm thấm như vậy. Một số người tiết ra sáp tai quá nhiều, hoặc sáp tiết ra quá khô hay quá dính thì có thể bị kết dính thành một khối ngày càng to, gây bít kín hoặc gần kín ống tai như cái nút chặn nên thường được gọi là “nút ráy tai”. Theo nghiên cứu của Viện Tai mũi họng Hoa Kỳ, khoảng 10% trẻ em, 5% người lớn và trên 57% người già bị ảnh hưởng bởi điều này. Nút ráy tai có thể gây ra các triệu chứng như ù tai, nghe kém, ngứa tai, chóng mặt, đau, hoặc ho (vì khi ráy tai quá to có thể chèn ép và kích thích dây thần kinh phế vị, vốn có nhánh nối tai với cơ hoành, kích thích này gây ra phản xạ ho). Với những trường hợp như trên thì chắc chắn nút ráy tai phải được lấy sạch, nhưng nên lấy nút ráy tai thế nào? Về mặt chính thống, nếu muốn tự làm ở nhà thì các chuyên gia tai mũi họng đều khuyến cáo không nên dùng que gòn (vì sẽ nén chặt nút ráy tai hơn và đẩy nó vào sâu hơn) cũng như không tự “đào bới” bằng cây móc tai, chìa khóa hay nắp bút, que tăm... (nguy cơ gây tổn thương da ống tai hoặc làm thủng màng nhĩ rất cao). Thay vào đó nên nhỏ vào tai vài giọt dầu thực vật, oxy già hoặc dầu tắm trẻ em... để ráy tai trở nên lỏng lẻo hơn và tự rơi ra ngoài. Hoặc có thể dùng vòi tắm hay bơm tiêm xịt nước ấm vào trong tai để ráy tai mềm nhão ra (lưu ý là với áp lực rất nhẹ để không làm vỡ màng nhĩ), sau đó khi nghiêng tai xuống thì dòng nước chảy ra sẽ lôi ráy tai đi theo. Nếu đã làm hết các cách nói trên mà vẫn không làm sạch được ráy tai thì nên đến gặp bác sĩ tai mũi họng, họ sẽ dùng các dụng cụ lấy dị vật phối hợp với máy hút y tế lấy sạch nút ráy tai một cách nhẹ nhàng và an toàn. Sắm dụng cụ riêng khi đi tiệm. Đối với việc lấy ráy tai ở các tiệm cắt tóc, gội đầu như đầu bài viết đã nói, có lẽ người ta đến vì cả hai mục đích: làm sạch tai lẫn tìm cảm giác thư giãn. - Dụng cụ phải đảm bảo vệ sinh để tránh lây lan các bệnh truyền nhiễm và bệnh da liễu. Tại các phòng khám tai mũi họng rất thường gặp bệnh nhân bị lây nấm ống tai ngoài sau khi lấy ráy tai ở tiệm. Tốt nhất nên sắm bộ dụng cụ của riêng mình nếu bạn có sở thích được ngoáy tai ngoài tiệm. - Dặn dò người ngoáy tai phải thao tác hết sức nhẹ nhàng. Nếu gặp nút ráy tai khó lấy thì không cố sức bới móc sẽ dễ gây tổn thương cho tai, mà nên đến phòng khám tai mũi họng để được giải quyết. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- Thi Trân (vnexpress.net) Tại sao tai thường bị bịt kín bởi ráy tai? Hiện tượng này thường xảy ra khi ráy tai đang cố gắng chen ra ngoài. Lúc đó bạn có thể tìm đến bác sĩ để được giúp đỡ. Riêng đối với một số người, tai dễ bị tắc do vài nguyên nhân như: ống dẫn tai hẹp hoặc rậm lông, tai sản sinh nhiều ráy tai hoặc ráy tai cứng, tình trạng da đầu, nhiễm trùng tai nhiều lần, sự tăng trưởng xương lành tính ở phần tai ngoài, tuổi tác (vì người càng lớn tuổi ráy tai càng khô), thiết bị trợ thính, đeo tai nghe trong thời gian dài cũng có thể gây cản trở cho quá trình ráy tai thoát ra ngoài nhưng không đáng kể. Làm thế nào để khai thông khi bị ráy tai bịt kín? Cách an toàn nhất là mua thuốc nhỏ tai từ hiệu thuốc. Nhỏ một vài giọt vào tai, nằm ghé sang một bên sao cho thuốc nhỏ ngấm vào tai trong vài phút, sau đó xoay nghiêng đầu bạn để thuốc cùng ráy tai chảy ra ngoài. Bạn có thể phải làm như thế vài lần. Bạn cũng có thể làm mềm ráy tai bằng một vài giọt dầu ôliu, dầu dành cho em bé hoặc hydrogen peroxide. Nếu tai bạn thật sự bị bít kín, nên đến bác sĩ để dùng ống tiêm đưa ráy tai ra ngoài hoặc sử dụng một loại dụng cụ lấy ráy tai đặc biệt. Màu của ráy tai là gì? Ráy tai có nhiều sắc thái từ vàng, nâu đến đỏ, tất cả đều bình thường. Với những triệu chứng bất thường chẳng hạn bạn có cảm giác ngứa tai hoặc mùi khó chịu, có thể bạn đã bị viêm tai. Ống dẫn tai của bạn cũng giống như một cái hang, vì vậy nếu bị nấm hoặc vi khuẩn, lúc này bạn cần uống thuốc kháng sinh theo chỉ dẫn của bác sĩ. Làm thế nào để nhận biết mình bị tắc nghẽn ráy tai? Một vài triệu chứng sau đây để bạn nhận biết: Điếc nhẹ, đau tai, ù tai, chóng mặt. Hoặc khi bạn có thể có cảm giác lùng bùng ở tai, tuy nhiên triệu chứng này không hoàn toàn do ráy tai, nếu bạn bị cảm lạnh, có thể đó là do chất nhầy trong tai gây nên. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- Báo An ninh thủ đô – Trước khi bắt đầu vệ sinh tai, nên làm ẩm bông ngoáy tai. – Sử dụng cả 2 đầu tăm bông và đừng bỏ quên vành tai. – Cẩn thận làm sạch vành tai, sau đó nhỏ vài giọt dung dịch chuyên dụng vào tai. – Đặt 1 cục bông nhỏ vào tai và cứ để như thế qua đêm. – Lặp lại các bước trên với tai còn lại. – Ngày hôm sau trước khi đi ngủ lại vệ sinh 2 tai như thế một lần nữa. Các biện pháp an toàn: Theo ý kiến của các chuyên gia tai mũi họng không nên quá lạm dụng bông ngoáy tai, tốt nhất là nên sử dụng 1 miếng vải ẩm để làm sạch tai ngay trong thời gian tắm. Lúc đó rất dễ dàng vệ sinh đôi tai vì khi đó chúng đang ẩm. Cũng không nên làm sạch tai bằng chất hydrogen peroxide nhiều hơn 1-2 lần một tuần. Bởi sử dụng cách này thường xuyên có thể dẫn đến khô ống tai. Tuy nhiên, nếu ống tai khô, hãy nhỏ 2-3 giọt dầu “làm ấm” với các đặc tính chống nấm và chống ký sinh trùng. Nếu bạn đã lâu ngày không lấy ráy tai và cảm thấy khó chịu phía bên trong màng nhĩ thì nên tới gặp các bác sỹ, đừng tự ý chữa trị và cũng đừng tìm đến sự giúp đỡ của những người không thuộc chuyên ngành. Khi sử dụng bông ngoáy tai nên hết sức cẩn thận nếu không rất dễ bị nhiễm trùng và cũng đừng đặt quá sâu vào trong tai. Đừng có tiện tay sử dụng các loại đồ dùng khác để chọc ngoáy vào tai như tăm, gim hay phần thân que diêm… Làm như vậy có thể gây hại cho tai và gây nhiễm trùng ống tai.