LỖI CỦA NGƯỜI VIỆT KHI HỌC TIẾNG ANH Th.S Nguyễn Thị Lan Hương GV khoa Cơ sở - Cơ bản 1. Một vài cơ sở lí luận Lỗi (error), theo quan điểm tri nhận, là một hiện tượng đương nhiên trong quá trình người học thủ đắc một ngoại ngữ. Lỗi không phải là hiện tượng tiêu cực trong quá trình học ngoại ngữ, lỗi là chứng cứ rõ ràng nhất về hệ thống ngôn ngữ đang phát triển của người học - ngôn ngữ trung gian (Interlanguage). Ngôn ngữ trung gian này luôn biến đổi trong quá trình người học thủ đắc ngôn ngữ đích và tiệm tiến đến ngôn ngữ đích nhưng không thể trở thành ngôn ngữ đích hoàn toàn. Người khởi xướng cho quan niệm "cách mạng" về lỗi này là Pit Corder với hàng loạt công trình để lại những dấu ấn rõ nét và giúp định hướng cho ngành phân tích lỗi (Error Analysis) (Corder, 1973, 1981...). Những nhà ngôn ngữ học ứng dụng có cách nhìn mới đối với lỗi bao gồm L. Selinker (1992), J.C. Richards (1985) và R. Ellis (1992)...Có 2 loại lỗi chính xuất hiện trong quá trình học một ngoại ngữ. Đó là lỗi tự ngữ đích (Intralingual Error) và lỗi giao thoa (Interlingual Error). Lỗi tự ngữ đích là loại lỗi sinh ra do những yếu tố trong nội bộ ngôn ngữ đích và do người học "mượn" những tri thức đã biết về ngôn ngữ đích. Lỗi giao thoa là lỗi sinh ra do người học mượn những tri thức có trước từ tiếng mẹ đẻ.Có mấy nguyên nhân sau có thể tạo ra lỗi trong quá trình thủ đắc ngoại ngữ: 1. Vượt tuyến (Overgeneralization), chiến lược người học nới rộng những quy tắc ngôn ngữ ra ngoài phạm vi của nó. Ví dụ có người học nói: “chào anh” khi gặp phụ nữ, mà lẽ ra phải nói “chào chị”. Người học đã vượt tuyến, tức sử dụng tri thức đã biết để “khám phá” tiếng Việt. 2. Chuyển di (Transfer), chiến lược người học mượn những tri thức đã có trong tiếng mẹ đẻ để khám phá ngôn ngữ đích. Ví dụ người Nhật có thể nói một câu tiếng Việt theo trật tự tiếng Nhật như sau: “sắp tàu đến” trong khi tiếng Việt thì phải nói là “tàu sắp đến”. 3. Chiến lược giao tiếp (Communication strategies), chiến lược người học tìm mọi cách để giao tiếp mặc dù câu nói có sai ngữ pháp. Ví dụ một người do không biết từ “nạo vét” nên đã nói “Người ta đang giặt hồ Thiền Quang”. 4. Chuyển di giảng dạy (Transfer of training), đây là trường hợp các tài liệu giảng dạy và các lời giải thích không bao quát hết hoặc giải thích chưa chính xác cách dùng và ý nghĩa của các đơn vị ngôn ngữ, làm cho người học mắc lỗi. Ví dụ từ "đã", có người nước ngoài nói: "Hôm qua tôi đã dậy lúc bảy giờ, sau đó tôi đã rửa mặt, đã ăn sáng, đã uống cà phê, đã đánh răng, đã đi học." 2. Lỗi của người Việt khi học tiếng Anh 2. 1. Một số âm trong tiếng Anh người Việt thường đọc sai. Có lẽ ta nên bắt đầu từ nguồn gốc của 'cái gọi là tiếng Việt'. Tiếng Việt thuộc hệ ngôn ngữ Nam Á (austroasiatic), nhóm Mon-khmer, nhánh Việt Mường.Tiếng Việt là ngôn ngữ đơn âm, tuy nhiên nó cũng có từ ghép gồm nhiều âm cộng lại mới có nghĩa hoàn chỉnh. Có lẽ do có tiếng mẹ đẻ là một ngôn ngữ đơn âm nên người Việt khó mà học tốt tiếng Anh hoặc ngôn ngữ đa âm khác. Cũng do quen thuộc với ngôn ngữ đơn âm, phát âm từng tiếng gãy gọn nên người Việt thường bỏ đi các âm tiết cuối cùng trong khi phát âm các từ tiếng Anh. Đồng thời, tiếng Anh có một số âm tiết mà tiếng Việt không có. Một số âm trong tiếng Anh người Việt thường đọc sai. Lý do sai θ Think θɪŋk thɪŋk Âm gần giống của tiếng Việt là /th/ (thờ) ð This ðɪs dɪs Âm gần giống của tiếng Việt là /d/ (đờ) l Old əʊld əʊnd Âm /l/ được chuyển thành /n/ s House haʊs haʊ Bỏ mất âm / s/ ở cuối t ừ Bảng này đưa ra vài lỗi thông thường trong khi đọc tiếng Anh của người Việt. Do vốn âm tiếng Việt bị thiếu một vài âm có trong tiếng Anh, người Việt thường có khuynh hướng dùng âm gần nhất trong tiếng Việt để gắn vào. 2.2. Quá tập trung vào ngữ pháp Đây là lỗi lớn nhất và phổ biến nhất và cũng là lỗi tồi tệ nhất mà người học tiếng Anh gặp phải. Nhiều nghiên cứu gần đây cho thấy rằng chính việc học ngữ pháp trên thực tế đã ảnh hưởng rất lớn đến khả năng nói tiếng Anh. Tại sao vậy? Ngữ pháp tiếng Anh khá phức tạp để có thể nhớ và sử dụng một cách có hệ thống nhưng những cuộc hội thoại lại diễn quá nhanh và bạn không có đủ thời gian để nghĩ, nhớ hàng trăm hàng nghìn cấu trúc ngữ pháp, lựa chọn cấu trúc nào cho phù hợp và sắp xếp sử dụng chúng trong văn cảnh. Tránh tư duy ngữ pháp trong giao tiếp theo lối mòn như vậy. Bạn phải học ngữ pháp bằng trực quan và vô thức giống như một đứa trẻ đang học nói bằng cách lắng nghe nhiều cấu trúc ngữ pháp chính xác – và dần dần bạn sẽ sử dụng ngữ pháp chính xá một cách tự nhiên nhất. Bạn thường xuyên luyện viết bài luận thậm chí nâng cao khả năng để làm dịch vụ làm luận văn thạc sĩ chuyên nghiệp 2. 3. Ép nói Cả học viên và giáo viên tiếng Anh thường cố gắng thực hiện các bài luyện tập speaking hay presentation trước khi học viên thực sự sẵn sàng. Kết quả là phần lớn học viên nói tiếng Anh rất chậm, không trôi chảy và thiếu tự tin. Thực hành nói quá sớm quả là một sai lầm lớn. Thay vì “ép” mình phải nói, trước tiên bạn nên tập trung vào kỹ năng nghe và hãy kiên nhẫn. Chỉ nói khi bạn đã sẵn sàng! 2. 4. Chỉ học sách giáo khoa Hầu hết học viên chỉ học những gì có trong sách giáo khoa và học tiếng Anh ở trường học. Vấn đề ở chỗ là những người bản địa không sử dụng thứ tiếng Anh trong sách trong cuộc sống hàng ngày. Trong giao tiếp, người bản địa sử dụng rất nhiều thành ngữ, cụm động từ hay từ lóng để giao tiếp, khác hẳn với những gì bạn học trên sách vở. Do đó, để giao tiếp tốt với người bản xứ, ban cần học tiếng Anh thông thường. 2. 5. Cố gắng thật hoàn hảo Học viên và giáo viên thường chú ý vào những lỗi sai và lo lắng rất nhiều về việc mắc lỗi và sửa lỗi. Họ cố gắng nói thật hoàn hảo, thế nhưng không có ai là hoàn hảo cả bởi vì người bản xứ cũng có thể thường xuyên mắc lỗi. Vì vậy, thay vì tập trung vào việc sửa những lỗi sai của mình thì bạn nên tập trung vào việc giao tiếp. Mục tiêu của bạn không phải là nói thật “hoàn hảo”, mà có thể thể hiện được các ý tưởng giao tiếp, thông tin và cảm giác thật rõ ràng và dễ hiểu. Tập trung vào việc giao tiếp một cách tích cực thì những lỗi sai của bạn sẽ dần dần được cải thiện. Một ví dụ như Thesis Helping đã từng giúp bạn cố gắng hoàn hảo trong việc luyện kỹ năng tiếng anh. 2. 6. Chỉ học tiếng Anh ở trường Hầu hết những người học tiếng Anh nghĩ rằng học tiếng Anh ở trường là đủ và cho rằng giáo viên và trường học chịu trách nhiệm cho sự tiến bộ của họ. Điều này hoàn toàn không chính xác bởi vì người học tiếng Anh phải tự chịu trách nhiệm cho trình độ của chính mình, giáo viên chỉ là người hỗ trợ cho việc học của bạn mà thôi. Bạn nên tìm kiếm bài học và thiết bị thật hiệu quả, luyện tập nghe, nói, đọc, viết hàng ngày. 3. Kết luận Những lỗi được đề cập ở trên khá phổ biến nhưng bạn hoàn toàn có thể sửa chữa được nếu mắc phải. Và điều quan trọng hơn là bạn sẽ có nhiều hơn cơ hội khám phá nhiều điều thú vị trong việc học tập và thực hành tiếng Anh. Việc đọc và nghe bạn đều có thể tự thực hiện được một mình với một vài quyển sách, một cái ti vi, một đầu máy video và vài đĩa DVD. Chúc các bạn thành công! øng dông: Lời khuyên khi học TA: 1. Tích cực xem truyền hình, video, nghe đài, đọc báo chí tiếng Anh hoặc nói chuyện với người bản ngữ bất cứ khi nào bạn có cơ hội. 2. Sử dụng tiếng Anh ở nhiều nơi chứ không phải chỉ trong lớp học 3. Chơi trò chơi và tập các bài hát tiếng Anh. 4. Khi nói chuyện bằng tiếng Anh, cố gắng diễn đạt bằng mọi cách có thể được kể cả dùng điệu bộ. 5. Nên hỏi lại hoặc đề nghị người nói nhắc lại nếu chưa hiểu rõ nghĩa. 6. Đừng bao giờ sợ mắc lỗi khi nói và viết tiếng Anh. 7. Áp dụng từ và cấu trúc mới học được trong nhiều tình huống khác nhau. 8. Đọc các bài viết khác nhau về cùng một chủ điểm. Tập nói và viết theo các chủ điểm đó. 9. Cố gắng đoán nghĩa của từ, câu bằng cách cǎn cứ nội dung bài đọc, bài nghe hoặc tình huống giao tiếp (không nên quá phụ thuộc vào từ điển). 10. So sánh để hiểu được sự khác nhau giữa tiếng Anh và tiếng Việt. 11. Tự chữa lỗi trước khi được bạn hoặc thầy chữa. 12. Học theo nhóm hoặc theo cặp là tốt nhất. 13. Học thuộc các quy tắc ngữ pháp, từ mới hay các đoạn hội thoại mẫu. 14. Nghe bǎng và tập viết chính tả thường xuyên. TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Lê Viết Dũng, Tìm hiểu phong cách giao tiếp của người Việt Nam qua tục ngữ, Kỷ yếu Hội thảo Ngữ học trẻ 2003, Hội Ngôn ngữ học Việt Nam, tr. 387-391, 2003. [2] Nguyễn Quang, Một số vấn đề giao tiếp và giao tiếp văn hoá, Đại học Quốc gia Hà Nội, 2001. [3] Richards, J.C. (Ed.) (1985). Error analysis. London: Longman. [4] Tarone, E. (1994). Interlanguage. In R.E. Asher (Ed.) The Encyclopedia of language and linguistics. Volume 4, (pp. 1715-1719). Oxford: Pergamon Press.